De rerum natura

Titulum hoc ab Lucretio nostro abstraho, ut quibusdam sententiis meis hic formam dem.  Mihi titulum Lucretii interroganti scinditur inquisitionis via sic: (i) res quid sunt, (ii) quid natura, et (iii) quomodo interest unum alteri? 

Res quid sunt?  Dixit mendax quidam, cogito ergo sum.  Melius dixisset cum poeta antiquo, sentio quid agam.  Nonne surgit nobis semper actiones quaedam atque sensa, ita ut quid agamus momento temporis sentiamus?  Sentimus aliquid incertum agentem, id quod aut ego aut non ego nominamus, alterum incertum agendum, id quod aut ego aut non ego nominamus.  Sentimus res.  Sentimus quantitatem qualitatemque mihi atque non mihi pertinentem.  Sed antequam sentiamus res, aliquid agitur.  Quid?

Quid natura est?  Id quod agitur.  Sub specie humanitatis, non est ubi natura non sit.  Si possum ego aliquid sentire, id naturae pertinat semper, ubique, me ipso naturae pertinente.  Actiones ab natura surgunt, atque sensa--ut ita dicam, res omnes.  Natura profunda origo est et fons rerum omnium.

Quomodo interest natura rebus?  Rebus ex natura ortis (mihi atque non mihi nominatis) pertinet natura quaedam limitata, i.e. quantitatem qualitatemque quas sentimus in agente atque agendo actionis cuiusdam momento temporis.  Haec natura sensibilis atque rationalis potest praehendi, sed praehensio semper mendax resultat, cum naturam profundam omnium fontem non videre possit.  Natura profunda formam non habet sed formas omnibus rebus dat.  Diceret stultus naturam hanc nihil esse, sapiens nihil (in absoluto) atque omnia (in potentia vel possibilitate).  Res surgunt ex ea atque in ea dissolvunt, et non nobis est rationem ei imponere, nisi si perditionem personae nostrae amemus plus quam timeamus.  Tum oportet ut cum Graeculo deam (i.e. τὴν Δίκην) precemur, visa hominis mendacitate feroce, quae naturam profundam dividit ab se ipsa (οὐδὲ διαιρετόν ἐστι bene dicit Graeculus), quasi res esset.  Natura mea non est natura profunda, stulte.